Bulletin 026 Crashonderzoek en de moeilijkheden daarbij

Een bijdrage van B.W.C. van Albeslo uit Winterswijk

Inleiding

Regelmatig staat in Bulletin te lezen dat wij ook doormiddel van een stuk een aandeel moeten hebben in het Bulletin-gebeuren. Ik ben het daarme eens. Dan ook reden dat ik graag aan dit verzoek voldoe. Het handelt over coderingen van vliegtuigonderdelen en alles wat daarmee te maken heeft. Ik ben er namelijk van overtuigd dat – zoals mij zelf onlangs overkomen is – dat dit een onderdeel van ons werk is dat van wezenlijk belang is bij het uitzoeken van een crashgeval.

Vaak komt het voor, dat bij een crashgeval niet altijd het toesteltype bekend is. Bij jachtvliegtuigen waar de vlieger met behulp van zijn parachute het toestel verlaten heeft zal in veel gevallen het toesteltype onbekend zijn. Hier in onze omgeving zijn meerdere gevallen bekend. Door identificatie van de vliegtuigonderdelen – nog aanwezig in de grond – kan dan alsnog getracht worden achter de gegevens van het toesteltype te komen. Reden dat ik u verzoek dit artikel op te nemen in ons blad.

Als men aan het veldwerk doet, zoals onlangs werd genoemd in ons Bulletin, komt men dingen tegen waarvan men dan meer wil weten, zoals in dit stuk zal blijken, het wel tevens als vraag kan worden beschouwd aan alleen wie er ook aan doen. Bij alle tot op heden onderzochte crash-gevallen, ga ik ook er plaatse de situatie bekijken. Met een schop en zelfgemaakte metaaldetector ga ik dan na of er ook nog stukken in de grond aanwezig zijn.

Onlangs was ik op een plaats in de omgeving van Winterswijk waar een Lancaster neergekomen was. Het was een stuk bouwland, wat pas was omgeploegd. Na toestemming te hebben gevraagd om het land te betreden (dit mag u niet na laten als u er aan begint) liep ik zo eens rond tek ijken en stond er stomverbaasd van hoeveel stukken er zo voor het grijpen lagen, hoewel meestal niet zo groot van omvang. De stukken die ik vond waren van dien aard, dat ook al wist men niet welk toestel het geweest was, men uit de stukken onder meer kon vaststellen dat het hier om een Britse kist ging. Beschilderingen en codes wezen hierop.

Het blijkt vaak dat als men stukken vindt, dat ze gecodeerd zijn met cijfers en letters, verder in de specifieke camouflagekleuren geschilderd. Bij een geval onlangs in Haarlo in de Gemeente Borculo, vertelde een landbouwer mij dat op zijn perceel weidegrond een Duitse jager zou zijn neergestort. Na enige gaten te hebben gemaakt vond ik stukken aluminium, welke in de camouflage ‘olive-drab’ waren beschilderd. Ik zei toen tegen de landbouwer dat ik twijfelde aan zijn gezegde dat het hier om een Duitse jager ging. De landbouwer vroeg mij hoe ik dat wist. Na uitleg en verder graven vond ik de specifieke 13 mm munitie welke zo kenmerkend is voor Amerikaanse toestellen; verder vond ik stukken welke zonder meer bevestigden dat het een Amerikaan was. Dit geval toont aan dat het nog wel degelijk van belang is om het zogeheten veldwerk te doen.

Verder in dit artikel een overzicht van coderingen van onderdelen, zowel van Engelse als Duitse toestellen. Ik zou andere onderzoekers willen vragen of er gegevens beschikbaar zijn om verdere identificatie van stukken mogelijk te maken. Er zit voor bepaalde stukken namelijk een systeem in. Zo is het mij opgevallen dat van Britse zijde alle onderdelen, welke met zuurstof-voorzienngssystemen te maken hebben, met de code 6D beginnen (zie overzicht). Verder aan Duitse zijde alle stukken welke het kompas-systeem omvatten, vangen aan met code 127. Het vermoeden bestaat dat er wel meer van deze systemen bestaan, alleen de vraag welke?

Engelse onderdelen

Mede-onderzoekers, duik hier ook eens in en laat het via ons blad weten. Hieronder de lijst van stukken in mijn bezig en gecodeerd als uit deze lijkt blijkt. In de lijst van Engelse onderdelen heb ik achter de stukken afgekort weergegeven van welk soort toestel afkomstig:

De afkortingen welke nog meer in deze lijst voorkomen en welke op de stukken staan zijn; MK = Mark, RR = Rolls Royce en AM = Air Ministry. Veelal zijn de stukken beschilderd voor wat de RAF betreft in de kleuren Duck Egg Blue, Matt Black, Dar Green en Earth. De stukken van het interieur waren soms zwart, maar ook veelal Interior Green, wat overeenkomt met de Amerikaanse kleur ZinkChromaat.

Duitse onderdelen

De volgende lijst laat de coderingen zien van de Duitse onderdelen. Achter deze nummers tevens de vermoedelijke afkomst van het betreffende onderdeel.