Aanleiding:
In de op het initatief van de SGLO gemaakte documentaire Liever dood dan vermist van regisseur Gisela Mallant en interviewer Frenk van der Linden werd in januari 2018 aandacht besteed aan hoe het kan dat in de ene gemeente een vliegtuigwrak wel en in de andere niet geborgen wordt. Het overheidsbeleid ten aanzien van vliegtuigbergingen is vastgelegd in de circulaire vliegtuigbergingen. Deze bied ruimte voor verschillende interpretaties. Daarnaast spelen ook de kosten van een berging een rol in de beslissing om wel of niet tot berging over te gaan. De huidige verdeelsleutel is 70% van de kosten voor het Rijk en 30% voor de Gemeente. Dat laatste is al snel een flinke kostenpost van een ton of meer. Bovendien is het lastiger om geld vrij te maken voor bergingen op verzoek van nabestaanden, dan bergingen bij een infrastructureel project.
Stirling W7630
In de documentaire wordt de Stirling W7630 als voorbeeld aangehaald. Dit toestel is tot op heden niet geborgen. De verschillende belangen tussen nabestaanden, historisch onderzoekers, grondeigenaar en gemeente heeft de afgelopen jaren veel media aandacht getrokken. Over dit toestel zijn ook de nodige nieuwsberichten terug te vinden op onze website.
Kamervragen
Naar aanleiding van de documentaire heeft de Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945 (SGLO) contact gehad met verschillende kamerleden en zijn er kamervragen gesteld. Op 15 oktober 2018 informeert Minister Ollongren ( BZK) de Tweede Kamer doormiddel van een Kamerbrief over de instelling van een nationaal programma berging vliegtuigwrakken met nog vermiste vliegers uit de Tweede Wereldoorlog.
Werkgroep Nationaal Bergingsprogramma
De werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de Vereniging Nederlandse Gemeente (VNG), de Stafofficier Vliegtuigbergingen van de Koninklijke Luchtmacht, de Explosieve Opruimingsdienst Defensie (EODD), de Bergings en identificatiedienst Koninklijke Landmacht (BIDKL) en de Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945.
De rol van onze Studiegroep is het uitvoeren van historische archiefonderzoek. Op basis hiervan zullen vliegtuigen wel of niet worden toegevoegd aan de lijst van zogeheten kansrijke bergingen.
September 2019: De eerste berging Short Stirling W7360 (SGLO T1821A)
Op maandag 16 september 2019 is begonnen aan de eerste berging i.h.k.v. het Nationaal Bergingsprogramma. Bij deze berging zijn uiteindelijk geen stoffelijke resten aangetroffen.
September 2019: De tweede berging Hawker Typhoon MN582 (SGLO T4381)
Op donderdag 26 september 2019 is begonnen aan de tweede berging. De Typhoon MN van William Robert Stephen Hurrell. Zijn toestel kwam op 26 september 1944 neer in Eefde. Bij de berging zijn stoffelijke resten gevonden. DNA onderzoek moet uitwijzen of het inderdaad Hurrell is. Over deze berging zijn diverse artikelen verschenen in de media, o.a. een artikel van 26 september 2019 in het Algemeen Dagblad. En een artikel van 14 november 2019 in het Algemeen Dagblad. Op 22 september 2022 in het LochemsNieuws een artikel over de uitvaart.
Augustus 2020: De derde berging Short Stirling BK716 (SGLO T5609)
Op 31 augustus 2020 is begonnen met de derde berging. Het betreft hier de Short Stirling die in eerste instantie als BK710 en later als BK716 werd geïdentificeerd. Over deze berging zijn diverse artikelen verschenen in de media. Omroep Flevoland heeft een apart dossier over deze berging gemaakt met daarin verschillende items de ze over dit onderwerp hebben gemaakt. Op maandag 31 toen de berging begon is hier aandacht voor geweest bij de NOS en de Telegraaf en een dag later in Trouw Ook heeft de BBC bericht over deze berging op 12 juli 2020 en 15 augustus 2020. Op 2 januari 2021 is er een documentaire over de berging gelanceerd. Deze is hier www.vliegenoverpolderlijnen.com terug te zien.
November 2020: Vierde berging Messerschmitt Bf 109G in Dalfsen (SGLO T3356)
Oorspronkelijk stond deze berging in de planning voor mei 2020, maar door Corona is deze verplaatst naar november. De Gemeente Dalfsen heeft een aparte website gemaakt over de berging. Op maandag 2 november besteed onder o.a. de NOS aandacht aan het begin van de berging. Al op 4 november kan er melding worden gemaakt van het vinden van stoffelijke resten.
NOS maandag 2 november 2020
RTV Oost maandag 2 november 2020
NOS woensdag 4 november 2020
De Stentor woensdag 4 november 2020
Meppeler Courant donderdag 5 november 2020
2021: Vijfde berging Vickers Wellington bij Nieuwe Niedorp (SGLO T2990)
Op 25 mei is begonnen met de vijfde berging. Artikel NH-Nieuws van donderdag 25 mei 2021 Gemeente Hollands Kroon heeft hierover een aparte webpagina gemaakt.https://www.hollandskroon.nl/bergingvliegtuigwrakniedorp
De berging is inmiddels afgerond en ook bij deze berging zijn stoffelijke resten gevonden.
Korte documentaire over de berging op youtube
Artikel over de begravenis van de bemanning NHNieuws van 23 juni 2023
2022: Zesde berging Fw 190A-5/R-6 bij Angeren (SGLO T2757)
Op maandag 14 november is er begonnen met de berging van het Duitse jachtvliegtuig Focke Wulf dat tijdens de Tweede Wereldoorlog boven Angeren uit de lucht is geschoten. Op donderdag 17 november was er een bezoekersdag in Angeren voor inwoners, genodigden en pers. Er is toen ook bekendgemaakt dater stoffelijke resten en fragmenten van vliegerkleding zijn gevonden.
Artikel uit de Gelderlander 17 november 2022
Artikel tijdschrift De Vliegende Hollander november 2022
2023: Zevende berging Lancaster ED603 uit het IJsselmeer (SGLO T2451)
In augustus 2023 is de Lancaster ED603 geborgen uit het IJsselmeer. Hierbij zijn stoffelijke resten gevonden.
Website Geborgen verleden
24 augustus 2023 NOS journaal
16 september 2023 Herdenking ED603 Workum
31 oktober 2023 Groot Sneek herdenking ED603
23 november 2023 NOS Vermiste bemanningsleden van in 1943 gecrashte Lancaster geïdentificeerd.
Juli 2024: Achtste berging (SGLO T2451)
Juli 2024: Negende berging (SGLO T2451)
Veel gestelde vragen over het bergingsprogramma:
Hoeveel vliegtuigen zijn er in Nederland neergestort? tussen de 5.500 en 6.000
Hoeveel vliegtuigen bevatten mogelijk nog stoffelijke resten? 400
Hoeveel vliegtuigen zullen er i.h.k.v het Nationaal Bergingsprogramma geborgen worden? 30-50
Waarom worden niet alle vliegtuigen met stoffelijke resten geborgen? Omdat niet alle vliegtuigen aangemerkt kunnen worden als kansrijkse bergingen. Dit heeft te maken met de crashlocatie of omstandigheden van de crash. Denk hierbij aan een crash in zee of stromend water, een crashplaats waar een gebouw staat of een vliegtuigwrak dat uren heeft liggen branden.
Worden er ook Duitse vliegtuigen geborgen? Ja
Hoeveel vliegtuigen zullen er per jaar geborgen worden i.h.k.v. het Nationaal Bergingspogramma? Ongeveer 3 per jaar
Waar kan ik informatie vinden over alle vliegtuigcrashes in Nederland? In ons verliesregister.
Doet de studiegroep alleen onderzoek naar de vliegtuigcrashes? Nee onze leden doen onderzoek naar uiteenlopende onderwerpen in relatie tot de luchtoorlog boven Nederland. Naast de crashes doen onze leden o.a. ook onderzoek naar de ontwikkeling van vliegvelden, bombardementen, wapens, techniek, vliegtuigtypen, geschiedenis van eenheden en individuen etc. Daarnaast zijn veel van onze leden buiten hun activiteiten voor de studiegroep betrokken bij lokale initiatieven voor het oprichten van monumenten en houden van herdenkingen.
Wilt u na het lezen van de veel gestelde vragen meer weten over het Nationaal Bergingsprogramma of de Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945? U kunt contact met ons opnemen via het contactformulier